دردسرهای آزادسازی مدارک دانشگاهی

همیشه می‌گفتند و می‌گفتیم که قبول شدن در دانشگاه‌های دولتی افتخار بزرگی است که نصیب هر کسی نمی‌شود و فقط نخبه‌ها، باهوش‌ها و درس‌خوان‌های واقعی می‌توانند در این دانشگاه‌ها قبول شوند. البته شکی هم در آن نیست، قبول شدن در دانشگاه‌های  دولتی ایران (به خصوص تهران) حتی گاهی از دانشگاه‌های خارجی هم سخت‌تر است.

اما این دانشگاه‌های دولتی برای دانشجویانی که بورسیه تحصیلی دریافت کرده‌اند و قصد دارند که برای مهاجرت تحصیلی به استرالیا و یا به کشور دیگری سفر کنند، حسابی دردسرساز خواهد شد.

حالا چرا دردسر؟ مگر چه ایرادی دارد؟ اگر می‌دانید که هیچ، ولی اگر نمی‌دانید، دانشجوی عزیز من، قضیه از این قرار است که شما برای اپلای در یک دانشگاه خارجی، به مدارک دانشگاهی و ریز نمرات خود نیاز دارید و چون به صورت رایگان در دانشگاه دولتی و به صورت روزانه تحصیل کرده‌اید، به  ازای سال‌های تحصیلی به دولت تعهد خدمت داریدJ شاید این کمی دل دانشجویان دانشگاه‌های آزاد را خنک کند (بدجنس‌ها!)، اما حقیقت این است که فقط شما، به عنوان دانشجویان دانشگاه دولتی مشمول خدمت به دولت هستید و باید به نحوی این تحصیل رایگان را جبران کنید.

شاید شانه بالا بیندازید و بگویید، خوب اگر انجامش ندم چه می‌شود؟ رک و صادقانه بگویم، مدارکتان تا ابد در گرو دانشگاه باقی می‌ماند! پس اگر لجبازی را کنار گذاشته و با این حقیقت کنار آمده‌اید که بالاخره باید این وظیفه را به نوعی ادا کنید،‌ برایتان راه‌حل‌هایی داریم که با انجام آن‌ها می‌توانید مدرکتان را آزاد سازید.

سه جام  زهری که باید نوشیده شود

برای آزادسازی مدارک دانشگاه سراسری، سه جام زهر در مقابلتان قرار دارد که باید یکی از آن‌ها را بنوشید و سپس پادزهرش را قورت دهید. تعجب کردید؟ الان برایتان می‌گویم که چرا به جای روش‌های آزاد‌ سازی مدارک دانشگاهی از دانشگاه‌های دولتی،‌ از جام زهر صحبت کردم.

شما در مجموع، سه روش جهت آزاد کردن مدارکتان دارید:

1. پرداخت نقدی جهت تحویل مدارک (که به مزاج هیچ‌کس خوش نمی‌آید).

2. نامه عدم کاریابی (که یعنی نباید کار کنیدL).

3. سابقه بیمه (که یعنی باید کار کنیدJ).

البته در بین این روش‌ها استثناءهایی هم وجود دارد که یک در میلیون شامل برخی از دانشجویان می‌شود و ما این مقاله را برای دانشجویان عادی در نظر گرفته‌ایمJ پس اگر عادی ولی باهوش هستید به خواندن ادامه دهید.

البته قبل از اینکه وارد مبحث نحوه‌ی نوشیدن این جام‌های زهر (یا همان آزاد سازی مدارک دانشگاه) شویم، باید این نکته را یادآوری کنیم که شما ابتدا باید با دانشگاه خود، به طور کامل تسویه حساب کنید و سپس در وب‌سایتی با عنوان «سازمان امور دانشجویان وزارت علوم» ثبت نام کنید. در اینجا کمی دلم برای دانشجویان دانشگاه‌های آزاد (به جز علوم تحقیقات) می‌سوزد که وزارت علوم، مدرکشان را قبول ندارد.

اما از این گذشته، بعد از ثبت نام در این وب‌سایت و آپلود اطلاعات و مدارک مختلف، به بخشی می‌رسید که «لغو تعهد و آزادسازی مدارک» نام دارد.

جام زهر دقیقا از همین مرحله روی  میز و رو‌به‌‌رویتان قرار می‌گیرد. یعنی شیوه‌هایی که به کمک آن می‌توانید مدارک دانشگاهی خود را مثل شاهزاده‌ای که در قلعه‌ زندانی است، نجات دهید.

نامه عدم کاریابی، خودکوبی ولی موثر!

این یکی از ساده‌ترین روش‌ها جهت آزاد‌سازی مدارک دانشگاهی است (حداقل کم هزینه‌تر است). شما باید در یک موسسه‌ی کاریابی ثبت نام کنید و درخواست کار دهید. با هماهنگی‌های لازم، باید از آن‌ها بخواهید که هیچ‌کاری برایتان پیدا نکنند که این یعنی عدم صلاحیت شما جهت پیدا کردن شغلی مناسب! (یعنی آنقدر وضعیت خراب است که حتی موسسه‌ی کاریابی هم نمی‌تواند برایتان کار پیدا کندK).

در این صورت، بعد از مدتی از طرف این موسسه یک نامه به شما ارسال می‌گردد که محتوای آن مبتنی بر این است که شما در این مدت نتوانسته‌اید شغل مورد نظر خود را پیدا کنید. این مدت زمانی هم حتما باید طی شود و شما نمی‌توانید از زیر آن در بروید و یک روزه نامه را صادر کنید!

متاسفانه بر اساس بخش‌نامه‌های جدیدی که از طرف وزارت علوم اعلام شده است، این مدت زمان باید حدود یک سال باشد! یعنی موسسه‌ی کاریابی هم نمی‌تواند در طی یک سال برای شما کاری پیدا کند (حالا مطمئنم متوجه شده‌اید که چرا گفتم، خود کوبی!).

در چه صورت با نامه‌ی عدم کاریابی، مدارکم آزاد نمی‌شود؟

خبر خوب اینجاست که شما می‌توانید با استفاده از این نامه‌ی عدم کاریابی، مدارک مربوط به تمام مقاطع تحصیلی خود را آزاد کنید. برای مثال اگر دانشجوی ارشد دانشگاه تهران هستید (wow)، با این نامه می‌توانید مدرک ارشد و کارشناسی را باهم آزاد کنید. البته به خاطر داشته باشید که اگر شما در حال تحصیل در مقطع ارشد یا دکترا هستید و می‌خواهید مدرک مقطع قبلی را آزاد کنید، با نامه‌ی عدم کاریابی نمی‌توانید کاری پیش ببرید.

علاوه‌ بر این، این نکته را هم به خاطر داشته باشید که در صورتی که مونث هستید،‌ 6 ماه از زمان فارغ‌التحصیلی و در صورتی که مذکر هستید، حداکثر باید یک سال از زمان اخذ کارت پایان خدمت یا معافیت دائمتان گذشته باشد تا بتوانید جهت صدور نامه‌ی کاریابی اقدام کنید. (که رسما زمان خیلی زیادی است و اعصاب آدم را خرد می‌کند).

نکته‌ی دیگری که باید به آن توجه کنید این است که اگر قبلا در شرکت دولتی یا خصوصی مشغول به کار بوده‌اید و برایتان بیمه‌ای رد شده است، نمی‌توانید جهت نامه‌ی عدم کاریابی اقدام کنید. چون شما قبلا ثابت کرده‌اید که می‌توانید در این کشور کار کنید و صلاحیت کافی دارید!

راه‌حلی برای پولدارترها، پرداخت هزینه برای آزاد سازی مدارک دانشگاهی

متاسفانه راه‌حل آزاردهنده‌ی دیگری که وجود دارد، پرداخت هزینه‌‌ است. اما در عوض می‌توانید خیلی ساده و طی 5 الی 10 روز مدرکتان را آزاد کنید و خوش و خرم، برای تحصیل در کانادا (یا هرجا که پذیرش گرفته‌اید) آماده شوید. هرچند رقمی که برای آزادسازی مدارک دانشگاه‌های دولتی درنظر گرفته‌اند، شوخی بردار نیست و هرکسی نمی‌تواند (و صرف نمی‌کند) که آن را بپردازد.

پس ما که پول نداریم چه کار کنیم؟

روش‌های خاصی برای کاهش این مبلغ وجود دارد، ولی زیاد هم به کاهش آن کمک نمی‌کند و اگر برای مهاجرت تحصیلی به پول بیشتری نیاز دارید،‌ بهتر است دور این روش را خط بکشید. اما بسته به موارد زیر، این هزینه ممکن است تغییر کند:‌

1. سال شروع و پایان مقطع تحصیلی (همانطور که این سال روی میزان شهریه‌ی ثبت‌نام دانشگاه آزاد تاثیر می‌گذارد،‌ طبیعتا روی مبلغ مورد نظر جهت آزاد کردن مدارکتان هم تاثیر گذار خواهد بود).
2. میزان سابقه کار (نامه‌ی عدم کاریابی را فراموش کنید. هرچه سابقه‌کار بیشتر، هزینه کمتر)
3. مقطع تحصیلی که قصد آزاد سازی مدرک آن را دارید (کارشناسی، کارشناسی ارشد یا دکترا)
4. رشته‌ای که در آن به تحصیل مشغول شده‌اید ( پزشکی، زبان‌های خارجی، مدیریت و …)
5. سهمیه‌ی منطقه‌ای که در آن درس می‌خواندید (منظورمان همان منطقه‌ی 1، 2 و 3 است که روی رتبه‌ی کنکورتان هم تاثیر گذاشت).
6. پرداخت ماهی 120 هزارتومان در ازای آزادسازی مدارک

سابقه بیمه به دادتان می‌رسد!

شاید ابروهایتان گره بخورد و به این فکر کنید که کجا باید ثبت نام کنید که ماهی 120 هزارتومان برایتان قبض بیاید و خیلی راحت به آزادسازی مدارکتان بپردازید.

خوب کاری ندارد. اول باید در یک شرکت استخدام شوید، سپس بعد از سه ماه برایتان بیمه رد می‌شود و آن‌ها خود به خود ماهی 120 هزارتومان در ازای همان بیمه کم می‌کنند. این می‌شود سابقه بیمه که در نهایت سندی جهت آزاد سازی مدارک دانشگاهی شما خواهد  بود.

متوجه منظورمان شدید؟‌ شما باید سابقه بیمه داشته باشید. یعنی باید چند سال از کار کردن شما در یک شرکت گذشته باشد تا بتوانید سابقه‌ بیمه‌ی خود را جهت آزادسازی مدرکتان ارائه دهید. اما اگر به بیمه‌ی دانشجویی که برایتان رد شده است فکر می‌کنید، هرچه سریع‌تر فراموشش کنید. چون این بیمه را وزارت علوم قبول ندارد ( به همان میزان که هیچ کارفرمایی کار کردن یک دانشجو را قبول نداردK).

اینکه چند سال جهت اخذ سابقه بیمه کار کنید،‌ به مقطع تحصیلی و منطقه‌ و سهمیه‌ای که در آن به تحصیل پرداخته‌اید، بستگی دارد.

نکات تکمیلی درباره آزادسازی مدارک

برای مثال، کسی که در منطقه‌ی یک و با سهمیه‌ی ایثارگری مشغول تحصیل بوده است، به همان اندازه‌ای که تحصیل کرده باید کار کند و برایش بیمه رد شود (یعنی چهار سال). اما اگر شما در منطقه‌ی دو درس خوانده‌اید و رتبه‌ی کنکورتان حسابی دستخوش تغییر شده است، پس به جای چهار سال باید هشت سال کار کنید (قلبم درد گرفت). البته لیست سال‌های مورد نیاز جهت اخذ سابقه بیمه و شرایط مخصوص آن در وب‌سایت وزارت علوم درج شده است.

نکته‌ی دردآورتر اینجاست که اگر شما پنج سال سابقه بیمه دارید، می‌توانید  مدرک کارشناسی خود را آزاد کنید و سپس یک سال دیگر کار کنید تا دو سال بشود و بتوانید مدرک کارشناسی ارشدتان را آزاد کنید (البته به این شرط که جهت دفاع پایان نامه، به سنوات نخورده باشید).

در پایان باید عرض کنم که پنج سال و چهار سال و سه سال سابقه‌ی بیمه شوخی نیست و برخی از افراد حتی نمی‌توانند یک سال جایی مشغول به کار شوند و دائم در حال تغییر شغل هستند. متاسفانه قانونی هم که برای استخدام نیروی جدید وجود دارد، سه ماه فاصله زمانی جهت رد شدن بیمه است که این یعنی عقب افتادن سابقه‌ی بیمه‌ی شما.

سخن آخر

در هر صورت، شاید این تنها موردی باشد که به نفع دانشجویان دانشگاه آزاد تمام شود. چون آن‌ها تنها با چند کاغذبازی اداری و طی یک صبح تا ظهر می‌توانند دانشنامه‌ی اصلی خود را آغاز کنند. متاسفانه تعداد زیادی از دانشجویان از این ماجرا بی‌خبر هستند یا چون آن اوایل فکر بورسیه یا مثلا مهاجرت تحصیلی به استرالیا نیستند، پس این مشکلات را جدی نمی‌گیرند و بعدا، حسابی به دردسر میفتند. امیدواریم هر انتخابی که می‌کنید  در آن موفق باشید و مدرکتان را هم به خیر و خوشی آزاد کنید.